Η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, ένα άλλο μέσο επικοινωνίας

Η νοηματική γλώσσα είναι εφεύρεση του Αβά ντε λ’ Επέ. Ο Αβάς ντε λ’ Επέ ήταν ιερέας στο Παρίσι, περίπου το 1760, όταν του ζητήθηκε να διδάξει σε δύο κωφές αδελφές , θρησκευτικά. Όταν τις συνάντησε , παρατήρησε ότι συνεννοούνταν μεταξύ τους με νοήματα και σκέφτηκε ότι αν βελτίωνε τη νοηματική γλώσσα, θα μπορούσε να διδάξει τα πάντα.

Άρχισε να ετοιμάζει ένα λεξικό. Βρήκε ένα νεύμα για κάθε λέξη , ενώ ταυτόχρονα τελειοποίησε κι ένα νοηματικό αλφάβητο για να γράφουν τις κύριες λέξεις και τα κύρια ονόματα.

Το 1771, έκανε μια επίδειξη της νοηματικής γλώσσας κι η μέθοδός του έγινε σύντομα γνωστή σε όλο το Παρίσι. Άνοιξε στο σπίτι του ένα σχολείο για κωφά παιδιά . Μετά το θάνατό του το 1789, ιδρύθηκαν πολλά σχολεία για κωφούς σε όλη τη Γαλλία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Πολλά από αυτά είχαν κωφούς διευθυντές.

Μέχρι το 2000 ,πολλοί δεν γνώριζαν τι είναι η Νοηματική και ελάχιστοι ήταν αυτοί που ήξεραν να τη χρησιμοποιούν. Μετά την αναγνώριση της όμως ,με ειδική νομοθετική ψήφιση(2817/2000) από το Ελληνικό κοινοβούλιο, ως επίσημη γλώσσα της Κοινότητας των Κωφών, το χάσμα επικοινωνίας ανάμεσα  στα Κωφά και τα Ακούοντα άτομα μειώθηκε. Δεν είναι λίγοι σήμερα οι ακούοντες που γνωρίζουν τη Νοηματική.

Τι είναι όμως η Νοηματική; Η Νοηματική λοιπόν, δεν είναι ούτε παντομίμα, ούτε μια εικονιστική-συμβολική γλώσσα που δανείζεται λέξεις από τις καθημερινές κινήσεις των ακουόντων. Η Ν.Γ δεν φτιάχνει «εικόνες» και «σύμβολα» για να αναφερθεί σε ένα αντικείμενο,    αλλά φτιάχνει νοήματα που είναι όπως οι λέξεις ή ακόμα και οι φράσεις των ομιλούμενων γλωσσών. Οι εικόνες είναι κατανοητές από όλους, οι λέξεις ή τα νοήματα όμως, χρειάζονται εκμάθηση για να κατανοούνται. Είναι με άλλα λόγια μια οπτική-κινησιακή γλώσσα με συγκεκριμένες χειρομορφές, στην οποία η έκφραση του προσώπου και γενικότερα η στάση όλου του σώματος είναι μέρος της γραμματικής και συντακτικής δομής της. Αναφορικά με την έκφραση αφηρημένων εννοιών, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ε.Ν,Γ έχει λεκτικές και συντακτικές δομές για να εκφράσει οποιαδήποτε αφηρημένη έννοια.
 

Μερικοί πιστεύουν ότι η Νοηματική Γλώσσα είναι κοινή σε όλες τις χώρες, κάτι που δεν ισχύει. Υπάρχουν πολλές Νοηματικές Γλώσσες στον κόσμο, οι οποίες δεν είναι αμοιβαία κατανοητές παρά την κοινή οπτική και κινησιακή δομή τους. Αυτό γίνεται πιο εύκολα κατανοητό αν σκεφτούμε πως οι γλώσσες δημιουργούνται και εξελίσσονται με στόχο την ικανοποίηση των επικοινωνιακών αναγκών των μελών μιας κοινότητας.
 

Γενικότερα, αξίζει να αναφερθεί ότι ο στόχος της Νοηματικής ως γλώσσα, δεν είναι μόνο η εκμάθηση της από τους ακούοντες. Επεκτείνεται και σε κάτι άλλο ακόμα πιο σημαντικό:τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα σε Ακούοντα και Κωφά άτομα με την ευκολότερη γνωριμία και επικοινωνία τους.

Δυστυχώς όμως η εξέλιξη της νοηματικής γλώσσας δεν ήταν τόσο ευχάριστη. Στα μέσα του 19ου αιώνα , η νοημ γλώσσα κινδυνεύει. Πολλοί ακούοντες ακόμη και γιατροί παρομοίασαν τη γλώσσα αυτή με τη γλώσσα των πιθήκων και θεώρησαν σωστό για τους μη ακουοντες να μάθουν με το ζόρι να μιλούν προκειμένου να ενσωματωθούν στον κόσμο των ακουόντων.

Το 1880 σε ένα συνέδριο στο Μιλάνο, 256 ειδικοί από πολλά κράτη της Ευρώπης πήραν την απόφαση να απαγορευτεί η διδασκαλία της νοηματικής. Η απαγόρευση ξεκίνησε την ίδια χρονιά. Όσα παιδιά έκαναν νοήματα στα κρυφά, τιμωρούνταν αυστηρά. Οι δάσκαλοί τους προσπαθούσαν να τα μάθουν να διαβάζουν τα χείλη και να μιλούν. Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε για έναν αιώνα περίπου, ως το 1980 !!

Αντίθετα στις Η.Π.Α , η νοηματική γλώσσα δεν έπάψε να υποστηρίζεται. Το 1884 ιδρύθηκε ένα Πανεπιστήμιο για κωφούς και πολλοί κατάφεραν να γίνουν γιατροί, δικηγόροι κ.α , σε αντίθεση με τους περισσότερους κωφούς της περιόδου εκείνης, που έμειναν αναλφάβητοι.